E learning: ontsteking//

Ontsteking

Een ontsteking of inflammatie is een beschermingsreactie van ons lichaam op beschadiging van bepaalde lichaamsweefsels (bv. huid, spieren, gewrichten, slijmvliezen...). 

Het is dus (meestal) een weliswaar onaangename maar normale en noodzakelijke reactie van een gezond lichaam om schadelijke stoffen te verwijderen en de schade te beperken en te herstellen. 

Omgekeerd kan een ontsteking ook aan de basis liggen van een infectie, omdat ontstoken weefsel kwetsbaarder is voor macro-organismen zoals bacteriën. 

In die gevallen treden beide aandoeningen samen op. Maar een infectie wordt niet altijd gevolgd door een ontsteking, en een ontsteking wordt slechts in een minderheid van de gevallen veroorzaakt door een infectie.

Mogelijke oorzaken van een ontsteking

• Een ontsteking kan een gevolg zijn van een infectie. Bekende voorbeelden zijn een longontsteking (pneumonie), een hersenvliesontsteking (meningitis)

• Het binnendringen van een vreemd voorwerp (bv. een splinter).

• Een uit- of inwendige wonde, een botbreuk, een spierscheur...

• Een mechanische overbelasting (bv. een slijmbeursontsteking of bursitis in de knie of de elleboog, een spierverrekking enzovoorts). 

• Fysische prikkels zoals hitte en straling (bv. zonnebrand), een kneuzing (beschadiging van onderhuids weefsel door een val of forse klap),  enzovoorts.

• Chemische prikkels zoals irriterende stoffen (bv. schoonmaakproducten) of gifstoffen (bv. muggenspeeksel, bijen- of wespengif). 

• Soms wordt een ontsteking veroorzaakt door een abnormale reactie van het afweersysteem op bepaalde relatief onschuldige vreemde stoffen. 

Dat is bijvoorbeeld het geval bij mensen die allergisch zijn voor stuifmeel (pollen), voor huisstofmijt, bepaalde voedingsmiddelen... 

• Een ontsteking kan ook het gevolg zijn van een auto-immuunziekte. Dan reageert het afweersysteem abnormaal op lichaamseigen stoffen of weefsels. Typische voorbeelden hiervan zijn de ontstekingsreacties bij de ziekte van Crohn en bij reumatische artritis. Meestal is er dan sprake van een chronische ontsteking die niet vanzelf verdwijnt of die regelmatig opnieuw opflakkert. Wat de ontsteking op gang brengt en wat ze onderhoudt is nog steeds niet gekend.

Belangrijkste symptomen van een ontsteking

Een ontsteking kan, afhankelijk van de oorzaak, de ernst en de precieze locatie tal van klachten veroorzaken, zoals:

• pijn; 

• warmte, zwelling, roodheid; 

• functieverlies;

• ziek gevoel;

• koorts;

• vermoeidheid.

Behandeling van een ontsteking

De behandeling van een ontsteking is afhankelijk van de oorzaak en de ernst ervan. De behandeling is er meestal op gericht om de symptomen (zwelling, pijn...) te verminderen.

Een acute ontsteking verdwijnt meestal vanzelf na enkele dagen. Wanneer de klachten aanhouden of verergeren, is het verstandig om een arts te raadplegen. 

• De arts kan een ontstekingsremmend middel voorschrijven.